کاربردهای رایج هموپلیمر و کوپلیمر در صنایع مختلف
در صنایع تولید از مجموعه ای از مواد پلاستیکی برای تولید محصولات پلاستیکی استفاده می شود. انتخاب هر کدام از این محصولات باتوجه به زنجیره های مولکولی کربن انجام می شود. زنجیره های کربنی در این مواد پلاستیکی خود ویژگی های فیزیکی و شیمیایی را در تولید محصولات تعیین می کند. در واقع ساختار هر کدام بر روی نحوه تعامل آنها با محیط، ظاهر و دوام و استقامت بر استحکام مولکول ها تاثیر بسزایی دارد. هموپلیمر و کوپلیمر ازجمله موادی هستند که اغلب در برخی از صنایع مختلاف برای تولید محصولات مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه ما با معرفی هر کدام کاربردهای هر کد ام از آن ها را در صنایع مختلف بیان خواهیم کرد.
هموپلیمر چیست؟
هموپلیمر یک ماده پلیمری است که از یک نوع یا گروهی از مونومر ساخته شده است. این ماده پلیمری از زنجیره های پلیمری تشکیل شده است که همه واحدهای تکراری در آن ها مشابه یکدیگر هستند. به این واحدهای تکراری در زنجیرهای پلیمری مونومر گفته می شود. مونومرها در زنجیرهای پلیمری توسط فرایند پلیمریزاسیون به هم چسبیده می شوند تا در نهایت زنجیرهای پلیمری تشکیل شود. به طور مثال پلی اتیلن یک نوع هموپلیمر است که همه مونومرهای به کار رفته در آن اتیلن هستند. این واحدها در زنجیرهای پلیمری ساختار یکسانی دارند و مشابه یکدیگر در کنار هم قرار می گیرند.
کاربرد هموپلیمر چیست؟
هموپلیمر به عنوان یک ماده پلیمری کاربردهای زیادی دارد و در صنایع انواع مختلفی از آن تولید می شود که هر کدام از آنها در صنایع مختلف به کار می رود کاربردهای این ماده پلیمری گسترده است و در ادامه برخی از کاربردهای مهم این ماده را در صنایع مختلف بیان می کنیم.
صنایع بسته بندی
در تولید فیلم ها و ممبران های بسته بندی هموپلیمرها به عنوان یک ماده اصلی هستند. به طور مثال از این ماده در تولید فیلم های نفوذ پذیرو کیسه های پلاستیکی و همچنین بسته بندی محصولات صنعتی و مواد غذایی به کار می رود.
صنایع خودروسازی
در صنایع خودروسازی به منظور قطعات داخلی و خارجی خودروها از انواع هموپلیمر استفاده می شود. هموپلیمر دارای انواع مختلفی است که هر کدام در شرایط مختلف محیطی در برابر ضربه و مقاومت بالایی دارد.
ساخت لوله
در تولید لوله های پلیمری به منظور انقال گاز، آب و فاضلاب از هموپلیمرها استفاده می شود. این مدل از لوله ها در برابر خوردگی و تجزیه پذیری پایین مقاومت بالایی دارند.
صنایع الکتریکی و الکترونیکی
در صنایع الکتریکی و الکترونیکی از هموپلیمرها به عنوان عایق پوششی در تولید کابل های برق استفاده می شود.
صنایع پزشکی
در صنایع پزشکی برای تولید وسایل پزشکی از قبیل لوله های خونی، کیسه های پزشکی و ملزومات ترزیقی از هموپلیمرها استفاده می شود.
صنعت مواد غذایی
برای بسته بندی مواد غذایی و محافظت کردن از آنها در برابر رطوبت و تغییرات دمایی نیز از هموپلیمرها استفاده می شود.
صنعت ساختمان
از هموپلیمرها در صنایع ساختمان سازی نیز استفاده می شود. این ماده پلیمری در صنایع ساختمان به منظور تولید مواد ساختمان از قبیل پنجره، سقف و انواع لمینت به کار می رود.
کوپلیمر چیست؟
کوپلیمر به پلیمری گفته می شود که از بیش از یک نوع مونومر ساخته شده است. بنابراین می توان بیان کرد که این نوع ماده پلیمری دارای ددو یا چند مونومر تکرای است. از طریق فرآیند به نام پلیمریزاسیون تراکمی، کوپلیمر از بیش از چند نوع واحد تکراری مونومر تشکیل می شود. کوپلیمرها در واقع به عنوان یک واسطه اجزای مختلفی از مولکول های پلیمری را به یکدیگر متصل می کند. از ویژگی های کوپلیمر می توان به افزایش پایداری و عملکرد و همچنین کنترل خواص مکانیکی و فیزیکی اشاره کرد.
کاربردهای کوپلیمرها
کوپلیمرها به دلیل ویژگی های متنوع کاربردهای سترده ای دارند و در صنایع مختلف به منظور تولید محصولات متنوع به کار می روند. از کاربردهای مهم این ماده پلیمری می توان به برخی از موارد زیر اشاره کرد:
صنایع پلاستیک
از کوپلیمر در صنایع پلاستیک با هدف بهبود بخشی ویژگی های مکانیکی، حرارتی و ظاهری پلاستیک به کار می رود. این ویژگی ها می تواند انعطاف پذیری، شفافیت رنگ، سختی و مقاوم بودن محصولات پلاستیکی را در برابر ضربه بهبود بخشد.
صنایع لاستیک سازی
کوپلیمرها در صنعت لاستیک سازی نیز به منظور بهبود مقاومت در برابر خوردگی و چسبندگی و همچنین انعطاف پذیری در لاستیک سازی به کار می رود.
صنایع مواد غذایی
در صنایع مواد غذایی کوپلیمرها به عنوان یک امولسیفیکاسیون که متشکل از دو مایع آب و روغن است به کار می رود. این ویژگی سبب استحکام و توزیع بهتر اندازه در سیستم مواد غذایی می شود.
صنعت بسته بندی
در بسته بندی مواد و چاپ اطلاعات بر روی محصولات نیز از کوپلیمرها استفاده می شود. استفاده از این ماده در صنعت بسته بندی موجب افزایش مقاومت و براقیت بسته بندی محصولات می شود.
صنایع دارویی
از کوپلیمر در صنایع دارویی به منظور ساخت مایعات آماده برای ترزیق بیماران استفاده می شود. استفاده از این ماده در صنایع داروی موجب کنترل و افزایش محلول پذیری داروها در محیط بدن بیمار می شود.
تولید نانوذرات
کوپلیمرها کاربردهای وسیع تری دارند و در فرایندهای تشکیل نانوذدرات نیز به کار می روند. تولید نانو ذرات در صنعت داروسازی، کاتالیزورها و الکترونیک اهمیت بالایی دارد.
صنایع شوینده
از این نوع پلیمردر ترکیبات و تولید مواد پاک کننده و شوینده نیز به کار می رود.
صنایع نفت و گاز
از کوپلیمرها به عنوان یک مواد فرآیندی در صنایع نفت و گاز در مخلوط های پلیمری به کار نمی رود تا بهتر ویژگی های انعطاف پذیری سیالات و رئولوژیکی را تنظیم کند.
صنایع الکترونیک و نانو تکنولوژی
در تولید مواد نانو ذرات در صنایع الکترونیک و نانو تکنولوژی نیز از کوپلیمرها استفاده می شود.
سخن پایانی
هموپلیمرها یک نوع ماده پلیمری هستن که تنها از یک نوع مونومر تشکیل شده اند. این ماده پلیمری در صنایع مختلف کاربردهای زیادی دارد. در واقع از آن در صنایع مختلف به منظور قالب گیری، شکل دهی و اکستروژن استفاده می شود. در مقابل کوپلیمرها دارای زنجیرهای ناهمگنی از مونومر هستند به این دلیل که در ترکیب آن از چند نوع مونومر استفاده می شود. در رابطه با ستختی و استحکام می توان بیان کرد که هموپلیمرها استحکام بالاتری دارند اما استحکام آن ها از هموپلیمرها کمتر است و اغلب در صنایع مختلف به کار می رود. از هموپلیمرها در تماس با مواد غذایی می توان استفاده کرد اما در این مورد کوپلیمرها گزینه مناسبی نیستند.